Communicatie is een recht, voor iedereen, ook voor personen met een handicap. Tijdens de 61e Algemene Vergadering werd het Verdrag inzake rechten voor personen met een handicap aangenomen door de Verenigde Naties (VN).
Nederland heeft het VN-verdrag op 30 maart 2007 getekend, maar nog niet geratificeerd. De afspraken zijn daarmee nog niet in werking getreden in Nederland, omdat er verschillende wetten aangepast moeten worden. In de afgelopen 10 jaar zijn er in Nederland al een aantal wetten gewijzigd om tegemoet te komen aan het VN-verdrag. Er is nu o.a. de wet op passend onderwijs en sinds 2015 de wet op maatschappelijke ondersteuning. Sinds een paar dagen wordt er via de sociale media aandacht gevraagd voor de dagelijkse uitdagingen van personen met een handicap, omdat lang niet elke plek gemakkelijk bereikbaar is.
#jekomternietin
Dan heb ik nog wel een leuke foto van de 'ingang' bij Kennemerduinen... #jekomternietin pic.twitter.com/nLpY0SSvU9
— Krista Okma (@KristaOkma) 16 januari 2016
De fysieke toegankelijkheid is niet de enige uitdaging voor veel kinderen en tieners met een handicap. Een communicatieve beperking kan ervoor zorgen dat het vragen om aandacht al niet gemakkelijk is, laat staan het vragen om wat je wilt en bijvoorbeeld het delen van gevoelens.
Tijdens een cursus in mei 2014 hoorde ik voor het eerst over de Communication Bill of Rights die is afgeleid van de richtlijnen over de communicatie behoeften van mensen met een ernstige beperking van in 1992 is opgesteld door de Amerikaanse Spraak en Gehoor Vereniging (ASHA). De richtlijn is online beschikbaar en zou gebruikt kunnen worden om o.a. op scholen, KDC's en in zorginstellingen in gesprek te gaan over de rechten van mensen met een communicatieve beperking. Ook is er een visuele weergave van gemaakt door Kathryn Ahern en die heb ik vertaald naar het Nederlands.
Kort voor de kerstvakantie was er een debat gepland in de Tweede Kamer over het VN-verdag. Kamerlid Otwin van Dijk van de PVDA heeft op 9 december 2015 een amendement ingediend samen met Carla Dik-Famer van de CU. Het debat is uitgesteld tot 14 januari 2016 en uiteindelijk zal men morgen, 19 januari 2016 stemmen over de ratificatie van het VN-verdrag. Ik ben benieuwd naar de uitslag!
Voor wie meer wil weten over wat er nu precies in het VN verdrag staat heb ik een opsomming gemaakt:
In het verdrag worden een aantal definities gehanteerd met betrekking tot taal en communicatie:
Article 2 Definitions
For the purposes of the present Convention:
“Communication” includes languages, display of text, Braille, tactile communication, large print, accessible multimedia as well as written, audio, plain- language, human-reader and augmentative and alternative modes, means and formats of communication, including accessible information and communication technology;
“Language” includes spoken and signed languages and other forms of non-spoken languages; [...]
De volgende verplichtingen zijn onder andere in het verdrag opgenomen:
Article 4 Obligations
(g) To undertake or promote research and development of, and to promote the availability and use of new technologies, including information and communications technologies, mobility aids, devices and assistive technologies, suitable for persons with disabilities, giving priority to technologies at an affordable cost;
For the purposes of the present Convention:
“Communication” includes languages, display of text, Braille, tactile communication, large print, accessible multimedia as well as written, audio, plain- language, human-reader and augmentative and alternative modes, means and formats of communication, including accessible information and communication technology;
“Language” includes spoken and signed languages and other forms of non-spoken languages; [...]
De volgende verplichtingen zijn onder andere in het verdrag opgenomen:
Article 4 Obligations
(g) To undertake or promote research and development of, and to promote the availability and use of new technologies, including information and communications technologies, mobility aids, devices and assistive technologies, suitable for persons with disabilities, giving priority to technologies at an affordable cost;
(b) Fostering at all levels of the education system, including in all children from an early age, an attitude of respect for the rights of persons with disabilities;
Artikel 21 gaat over het recht op vrijheid om je mening te uiten en de toegang tot communicatie.
Article 21
Freedom of expression and opinion, and access to information
States Parties shall take all appropriate measures to ensure that persons with disabilities can exercise the right to freedom of expression and opinion, including the freedom to seek, receive and impart information and ideas on an equal basis with others and through all forms of communication of their choice, as defined in article 2 of the present Convention, including by:
(a) Providing information intended for the general public to persons with disabilities in accessible formats and technologies appropriate to different kinds of disabilities in a timely manner and without additional cost;
(b) Accepting and facilitating the use of sign languages, Braille, augmentative and alternative communication, and all other accessible means, modes and formats of communication of their choice by persons with disabilities in official interactions;
(c) Urging private entities that provide services to the general public, including through the Internet, to provide information and services in accessible and usable formats for persons with disabilities;
(d) Encouraging the mass media, including providers of information through the Internet, to make their services accessible to persons with disabilities;
(e) Recognizing and promoting the use of sign languages.
Tot slot heb ik een deel over het recht op onderwijs geselecteerd.
Article 24
Education
3. States Parties shall enable persons with disabilities to learn life and social
development skills to facilitate their full and equal participation in education and as
members of the community. To this end, States Parties shall take appropriate
measures, including:
(a) Facilitating the learning of Braille, alternative script, augmentative and alternative modes, means and formats of communication and orientation and mobility skills, and facilitating peer support and mentoring;
(b) Facilitating the learning of sign language and the promotion of the linguistic identity of the deaf community;
(c) Ensuring that the education of persons, and in particular children, who are blind, deaf or deafblind, is delivered in the most appropriate languages and modes and means of communication for the individual, and in environments which maximize academic and social development.
(a) Facilitating the learning of Braille, alternative script, augmentative and alternative modes, means and formats of communication and orientation and mobility skills, and facilitating peer support and mentoring;
(b) Facilitating the learning of sign language and the promotion of the linguistic identity of the deaf community;
(c) Ensuring that the education of persons, and in particular children, who are blind, deaf or deafblind, is delivered in the most appropriate languages and modes and means of communication for the individual, and in environments which maximize academic and social development.
Hier vind je de volledige tekst van het VN-verdrag.
