Oplossingen vinden

Ook vandaag ga ik weer aan de slag om oplossingen te zoeken voor mijn cliënten met een communicatieve beperking. Ik probeer elke dag te werken aan het verbeteren van contact van kinderen met hun houders en vice versa. Communicatie is ontzettend belangrijk maar kan soms voor enorme drempels zorgen. Vooral als het niet vanzelf gaat, ja toch? Weet dan, er zijn ontzettend veel verschillende oplossingen en ook ik leer elke dag ontzettend veel bij. Er zijn veel manieren om te communiceren waar mensen die er niet direct mee te maken hebben vaak niet bij stil staan. Er wordt gebruik gemaakt van blikrichten op afbeeldingen (o.a. op een doorkijkraam), knoppen indrukken(o.a. de BigMack), afbeeldingen pakken en afgeven (PECS en een tweede website), vaste gebruiksvoorwerpen voor activiteiten die helpen om een activiteit aan te kondigen en zelfs systemen waarvan leken zouden zeggen dat het gewoon een puzzel is. Je krijgt een blokje op plaats A en leert om dat altijd naar plaats B te brengen. Toch is dit soms een enorme hulp voor de gebruiker! Een overgang is ineens niet meer 'leeg' maar net als alle andere dingen een activiteit namelijk; 'blokje brengen'. 

Het aantal oplossingen is te groot om ze allemaal al te kennen na 4 jaar HBO,  een master en werkervaring sinds 2009, laat staan ze te beschrijven. Sommige oplossingen zijn daarnaast ook gewoon nog niet bedacht en vragen van mij en mijn collega's om creatief en oplossingsgericht aan de slag te gaan. Wat zou kunnen helpen? Waar moet het aan voldoen zodat het systeem van vormen voor ondersteunde communicatie blijft werken als de gebruiker zich minder prettig voelt en een off-day heeft? Het zijn vragen die ik ook niet uit studieboeken alleen kan beantwoorden. De technische ontwikkeling maakt trouwens steeds meer mogelijk! Het aantal apps waarmee je van je tablet een spraakcomputer maakt neemt snel toe. En soms... zijn het juist de no-tech systemen die echt werken voor een cliënt, die optie neem ik steeds in overweging bij het zoeken naar een oplossing. 

Voorop blijft echter staan dat het hulpmiddel nooit de volledige oplossing is. Met een hulpmiddel kan een gebruiker weliswaar een aantal verlangens kenbaar maken of reageren op standaard vragen, maar is er ook verdere uitwisseling? Is er echt contact? Mensen met een communicatieve beperking hebben een omgeving nodig die oprecht contact wil proberen te maken, en dit moeten meer mensen zijn dan alleen hun ouders en brusjes. Zij hebben net als ieder ander behoefte aan een omgeving die geïnteresseerd is en 'het sociale netwerk' van de persoon in kwestie wil zijn. Sarah Blackstone heeft veel gepubliceerd over social networks en gebruikers van Ondersteunde Communicatie (kinderen met een communicatieve beperking). 

Deze week zei een moeder tegen mij 'opleiding zegt mij eigenlijk helemaal niks! Ik wil dat de mensen die mijn kind begeleiden dit doen vanuit hun hart en omdat ze willen investeren in een relatie'. Ik kan me daar wel in vinden. O.a. in de literatuur over behandeling voor meisjes met het Rett Syndroom (website) is het sociale netwerk relatief veel besproken. Ze vormen namelijk een belangrijke 'reden om te communiceren'. Mensen die je ontmoet geven reden om contact te maken, gericht te zijn op je de buitenwereld, je verhaal te willen vertellen en ervaringen te delen. Het vertellen wordt functioneel en helpt daarom voor sommige kinderen veel beter en heeft een veel grotere betekenis dan elke week 1 x 30 minuten directe therapie. Ik en velen met mij zijn er voor om die 30 minuten per week te besteden aan het toerusten van het sociale netwerk zodat zij alle dagen van de week de juiste stimulerende omgeving vormen. Hoe kunnen zij het beste contact maken? Welke methode kunnen zij hiervoor het beste gebruiken? En wanneer er een aantal sleutelfiguren in het netwerk zijn 'opgeleid' kunnen zij daarna nieuwe mensen helpen en begeleiden in het contact maken. 

Ik wil me inzetten voor zulke sociale netwerken en hen graag voorzien van tips en ideeën. Er is veel mogelijk en communicatie is er altijd! Misschien kan ik door mijn blogs antwoorden geven en stimuleren... ik hoop het. 

Mijn oproep voor nu: Wees oprecht geïnteresseerd en probeer contact te maken met het gehandicapte kind van je buurman, collega, schoonzus of broer. Vind je het spannend? Prima! Zeg dat gewoon tegen de ouders en zij zullen je maar al te graag helpen. En heb je specifieke vragen, laat dan een reactie achter en dan kom ik er later op terug.